Na przestrzeni ostatnich lat w Polsce coraz częściej występują zjawiska atmosferyczne o dużej skali, które prowadzą do poważnych strat materialnych. Jednym z nich jest powódź, powodująca ogromne szkody majątkowe zarówno w budynkach mieszkalnych, jak i gospodarczych. W takich sytuacjach poszkodowani stają przed pytaniem: jak skutecznie dochodzić odszkodowania za powódź i jakie prawa im przysługują?
W niniejszym artykule przedstawimy najważniejsze informacje dotyczące procedur zgłoszenia, możliwości dochodzenia dalszego odszkodowania oraz roli towarzystwa ubezpieczeniowego w procesie likwidacji szkód powodziowych. Tekst został przygotowany zgodnie z polskim prawem oraz praktyką orzeczniczą, aby osoby poszkodowane mogły realnie ocenić swoje szanse na otrzymanie należnych świadczeń.
1. Czym jest powódź i jakie szkody powodziowe obejmuje polisa?
Powódź to zjawisko naturalne uznawane za wynik klęski żywiołowej, które powoduje powstanie szkód masowych w dużej skali. Definicja powodzi znajduje się w wielu polisach majątkowych, ale szczegółowe rozumienie tego pojęcia zależy od ogólnych warunków ubezpieczenia (OWU).
Szkody powodziowe obejmują m.in.:
-
zalanie budynków mieszkalnych i gospodarczych,
-
zniszczenie infrastruktury,
-
utratę ruchomości domowych, maszyn i urządzeń,
-
konieczność odbudowy pomieszczeń gospodarczych i budynków mieszkalnych.
Warto pamiętać, że standardowe ubezpieczenia zazwyczaj chronią przed skutkami powodzi tylko w określonym zakresie. W wariancie podstawowym polisy ubezpieczeniowej często obowiązują wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela, dlatego konieczne jest sprawdzenie ogólnych warunków ubezpieczenia i szczegółów dotyczących zakresu polisy.
2. Zgłoszenie szkody – pierwszy i najważniejszy krok
Aby uzyskać odszkodowanie, kluczowe znaczenie ma moment zgłoszenia szkody. Prawo przewiduje, że termin zgłoszenia szkody powinien nastąpić możliwie szybko po powodzi – w praktyce ubezpieczyciele wymagają, by szkody spowodowane powodzią zgłosić w ciągu kilku dni. Szybkie zgłoszenie szkody to często warunek konieczny, aby uniknąć zarzutu zaniedbania i nie stracić prawa do świadczeń.
Podstawowym dokumentem, jaki składa poszkodowany, jest wzór zgłoszenia szkody. Może być on dostępny na stronie towarzystwa ubezpieczeniowego lub w oddziale ubezpieczyciela. Do zgłoszenia należy dołączyć dokładną dokumentację zniszczeń – zdjęcia, filmy, kosztorysy, a także sporządzić listę uszkodzonego mienia. W przypadku szkód masowych ubezpieczyciel dokonuje likwidacji szkody często poprzez oględziny miejsca zdarzenia.
Nieprzestrzeganie zasad zgłaszania szkód może skutkować brakiem odpowiedzialności ubezpieczyciela, dlatego każdy rolnik czy właściciel domu powinien pamiętać, że samo poniesienie strat nie jest równoznaczne z pewnym odszkodowaniem.
3. Jak wygląda proces likwidacji szkód po powodzi?
Proces likwidacji szkód rozpoczyna się od zgłoszenia i sporządzenia protokołu. Towarzystwo ubezpieczeniowe bada okoliczności zdarzenia, stan uszkodzeń i porównuje je z zakresem ochrony zawartym w polisie.
-
W niektórych przypadkach możliwa jest uproszczona likwidacja szkody, szczególnie jeśli poszkodowany dostarczy wyczerpującą dokumentację.
-
Poszkodowany ma obowiązek ratować ubezpieczone mienie i zapobiec dalszemu pogorszeniu sytuacji, np. poprzez wyłączenie instalacji gazowej czy przeniesienie wartościowych przedmiotów na wyższe kondygnacje budynku.
Jeżeli ubezpieczyciel uzna roszczenie, następuje wypłata odszkodowania. Wysokość odszkodowania zależy od rodzaju posiadanej polisy oraz tego, czy poszkodowany posiadał dodatkowe klauzule chroniące przed powodzią.
4. Wypłaty odszkodowania i należne świadczenia
Wypłaty odszkodowania następują na podstawie wyceny rzeczoznawcy. Często zdarza się jednak, że proponowana kwota odszkodowania jest zbyt niska, by pokryć faktyczne koszty napraw czy odbudowę budynków mieszkalnych i gospodarczych.
Osoby poszkodowane mogą liczyć nie tylko na odszkodowanie z polisy, ale także na zł doraźnej natychmiastowej pomocy w trudnych sytuacjach, gdy uruchomione zostają programy pomocowe przez władze gminy lub fundusze państwowe. Władze gminy mogą także uruchomić programy pomocowe na odbudowę pomieszczeń gospodarczych czy wsparcie rodzin, które poniosły straty.
Warto podkreślić, że w niektórych przypadkach możliwa jest także wypłata renty lub dodatkowych świadczeń, jeśli powódź spowodowała utratę możliwości prowadzenia gospodarstwa rolnego czy działalności gospodarczej.
5. Kiedy ubezpieczyciel odmawia wypłaty?
Nie zawsze proces kończy się pozytywnie. Zdarza się, że ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania, argumentując, że szkoda powstała wskutek okoliczności wyłączonych w OWU.
Najczęstsze przyczyny odmowy:
-
wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela,
-
wspomniane ogólne warunki ubezpieczenia, które ograniczają ochronę,
-
brak odpowiedniego ubezpieczenia – standardowe polisy często nie obejmują powodzi w wariancie podstawowym polisy ubezpieczeniowej,
-
błędnie sporządzona dokumentacja zniszczeń.
W takiej sytuacji poszkodowany ma prawo odwołać się od decyzji. Jeśli ubezpieczyciel wyda decyzję odmowną, można skierować sprawę do rzecznika finansowego, a w dalszej kolejności do sądu.
6. Dochodzenie dalszego odszkodowania – jak działać?
Jeśli wysokość świadczenia jest zbyt niska lub decyzja odmowna – konieczne może być dochodzenie dalszego odszkodowania. Z doświadczenia wynika, że wiele polis zostało skonstruowanych w sposób, który może okazać się mniej korzystna dla osób poszkodowanych.
Można wówczas:
-
zwrócić się o interwencję do rzecznika finansowego,
-
skorzystać z pomocy prawnika,
-
w ostateczności skierować sprawę do sądu o pełne odszkodowanie.
Warto przed tym krokiem przeanalizować posiadaną polisę, ogólne warunki ubezpieczenia i wszystkie dokumenty, aby nie podpisywać jakiejkolwiek ugody, która zamknie drogę do dalszego dochodzenia roszczeń.
7. Państwowe wsparcie dla osób poszkodowanych
W sytuacji, gdy powódź była wynikiem klęski żywiołowej i wprowadzono stan klęski żywiołowej, państwo może uruchomić dodatkowe instrumenty pomocowe. Fundusze państwowe oraz programy gminne często przewidują dopłaty na odbudowę pomieszczeń gospodarczych, budynków mieszkalnych oraz rekompensaty dla osób, które poniosły największe straty.
Programy pomocowe mają na celu zapobiec dalszemu pogorszeniu sytuacji i pomóc osobom poszkodowanym w powrocie do stanu sprzed szkody.
8. Praktyczne wskazówki – jak przygotować się do dochodzenia odszkodowania?
-
Sporządź listę uszkodzonego mienia i przygotuj pełną dokumentację.
-
Pamiętaj o obowiązku ratowania mienia i zabezpieczenia go przed kolejnymi stratami.
-
Zadbaj o dokładną dokumentację zniszczeń – zdjęcia, protokoły, kosztorysy.
-
Ustal, jakie są szczegóły dotyczące zakresu polisy i sprawdź, czy powódź była objęta ochroną.
-
Zgłoszenie poprzyj wzorami zgłoszenia szkody udostępnionymi przez towarzystwo ubezpieczeniowe.
-
W razie problemów skorzystaj z pomocy specjalisty, aby przyspieszyć proces uzyskania odszkodowania.
9. Podsumowanie
Powódź to jedno z najpoważniejszych zagrożeń majątkowych, które może dotknąć każdego właściciela domu czy rolnika. Odszkodowanie po powodzi ma na celu pokryć wszelkie poniesione koszty i umożliwić poszkodowanym powrót do normalności. Kluczowe znaczenie ma jednak:
-
szybkie i prawidłowe zgłoszenie szkody,
-
analiza ogólnych warunków ubezpieczenia,
-
dbałość o dokumentację i przestrzeganie procedur.
W przypadku wątpliwości zawsze warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w likwidacji szkód, aby uzyskać odszkodowanie odpowiadające realnym stratom.
Sprawdź także: Odszkodowanie za szkody majątkowe – dodatkowe informacje, jak walczyć o swoje prawa w trudnych sytuacjach.
Jeśli Twoja nieruchomość poniosła straty w wyniku powodzi, nie podpisuj pochopnie ugody i nie rezygnuj z dochodzenia swoich roszczeń. Skontaktuj się z kancelarią, która ma doświadczenie w tego typu sprawach i pomoże Ci wywalczyć pełne odszkodowanie: https://www.radcatchorzewski.pl/