Wniosek o umieszczenie osoby w Domu Pomocy Społecznej (DPS) bez jej zgody to dokument prawny składany do sądu opiekuńczego w sytuacjach, gdy osoba wymaga całodobowej opieki, a nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować i nie wyraża zgody na pobyt w DPS. Podstawą prawną takiego wniosku jest art. 39 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, który umożliwia umieszczenie osoby w DPS bez jej zgody.
Dokument powinien zawierać szczegółowe dane wnioskodawcy oraz osoby, której dotyczy wniosek. Wnioskodawcą może być małżonek, krewny w linii prostej, rodzeństwo, przedstawiciel ustawowy lub organ do spraw pomocy społecznej. Wniosek musi zawierać uzasadnienie konieczności umieszczenia w DPS, w tym opis stanu zdrowia osoby, jej sytuacji mieszkaniowej i rodzinnej oraz informacje o braku możliwości zapewnienia niezbędnej pomocy w miejscu zamieszkania.
Do wniosku należy dołączyć dokumentację medyczną potwierdzającą stan zdrowia osoby, wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego oraz inne dowody potwierdzające niemożność samodzielnego funkcjonowania. W przypadkach pilnych można wnioskować o umieszczenie w trybie natychmiastowym, co wymaga dodatkowego uzasadnienia.
WYDZIAŁ RODZINNY I NIELETNICH
ul. ………………………………………….
kod pocztowy, miejscowość
Imię i nazwisko: ……………………………
PESEL: ………………………………………..
Adres: …………………………………………
Telefon: ………………………………………
Stopień pokrewieństwa: …………………
Imię i nazwisko: ……………………………
PESEL: ………………………………………..
Adres: …………………………………………
Telefon: ………………………………………
WNIOSEK
O UMIESZCZENIE W DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ BEZ ZGODY
- Umieszczenie uczestnika postępowania ………………………………….. w domu pomocy społecznej bez jego zgody;
- W przypadku stwierdzenia przez Sąd, że zachodzą przesłanki do umieszczenia uczestnika w domu pomocy społecznej w trybie pilnym/natychmiastowym, wnoszę o wydanie odpowiedniego zarządzenia w tym zakresie;
- Przeprowadzenie dowodu z dokumentacji medycznej uczestnika;
- Przeprowadzenie dowodu z wywiadu środowiskowego;
- Przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków: …………………………… (imiona, nazwiska, adresy);
- Przeprowadzenie innych dowodów, które Sąd uzna za stosowne.
UZASADNIENIE
(podpis wnioskodawcy)
Załączniki:
- Dokumentacja medyczna uczestnika (zaświadczenia lekarskie, karty informacyjne, opinie psychiatryczne)
- Wywiad środowiskowy przeprowadzony przez pracownika socjalnego
- Dokumenty potwierdzające stopień pokrewieństwa wnioskodawcy z uczestnikiem (jeśli dotyczy)
- Inne dokumenty istotne dla sprawy
Kto może złożyć wniosek o umieszczenie w DPS bez zgody?
Zgodnie z przepisami, wniosek o umieszczenie osoby w domu pomocy społecznej bez jej zgody może złożyć:
- Małżonek
- Krewni w linii prostej (rodzice, dzieci, wnuki, dziadkowie)
- Rodzeństwo
- Przedstawiciel ustawowy (opiekun prawny, kurator)
- Organ do spraw pomocy społecznej (np. ośrodek pomocy społecznej)
Ważne: Jeśli wnioskodawcą jest osoba spokrewniona, należy dołączyć dokumenty potwierdzające stopień pokrewieństwa, takie jak odpisy aktów stanu cywilnego.
Przesłanki umieszczenia w DPS bez zgody
Aby sąd mógł wydać postanowienie o umieszczeniu osoby w DPS bez jej zgody, muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:
- Osoba wymaga całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności
- Nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb życiowych
- Nie ma możliwości zapewnienia jej niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania
- Osoba ta nie wyraża zgody na umieszczenie w DPS
Uzasadnienie wniosku – na co zwrócić szczególną uwagę
W uzasadnieniu wniosku należy bardzo dokładnie opisać aktualną sytuację uczestnika postępowania. Sąd będzie oceniał, czy spełnione są wszystkie przesłanki ustawowe. Dlatego warto szczegółowo przedstawić:
- Dokładny opis stanu zdrowia fizycznego i psychicznego (z podaniem konkretnych chorób, zaburzeń i ograniczeń)
- Konkretne przykłady niemożności samodzielnego funkcjonowania (np. problemy z poruszaniem się, przygotowywaniem posiłków, przyjmowaniem leków)
- Opis dotychczasowych prób zapewnienia opieki w miejscu zamieszkania (np. usługi opiekuńcze, pomoc rodziny, sąsiadów)
- Powody, dla których uczestnik nie wyraża zgody na umieszczenie w DPS (np. zaburzenia świadomości, urojenia, lęki)
- Zagrożenia wynikające z pozostawienia uczestnika w dotychczasowym miejscu zamieszkania (np. ryzyko upadków, niedożywienia, pożaru)
Tryb pilny lub natychmiastowy
W przypadkach szczególnie uzasadnionych można wnioskować o umieszczenie w DPS w trybie pilnym. Dotyczy to sytuacji, gdy życie lub zdrowie osoby jest bezpośrednio zagrożone, na przykład:
- Osoba jest całkowicie bezradna i pozostaje bez opieki
- Istnieje realne ryzyko zamarznięcia, odwodnienia lub niedożywienia
- Stan zdrowia gwałtownie się pogarsza i wymaga stałego nadzoru
- Osoba stwarza zagrożenie dla siebie (np. zapomina o wyłączaniu urządzeń elektrycznych, gazu)
W takich przypadkach należy wyraźnie zaznaczyć we wniosku potrzebę rozpatrzenia sprawy w trybie pilnym i szczegółowo uzasadnić tę konieczność, podając konkretne przykłady zagrożeń.
Postępowanie sądowe
Po złożeniu wniosku sąd przeprowadzi postępowanie dowodowe, które obejmuje:
- Zbadanie dokumentacji medycznej uczestnika
- Analizę wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez pracownika socjalnego
- Przesłuchanie świadków (rodziny, sąsiadów, opiekunów)
- Wysłuchanie uczestnika postępowania (jeśli jego stan na to pozwala)
- Powołanie biegłych (najczęściej psychiatry i psychologa) w celu oceny stanu zdrowia uczestnika
Pamiętaj: Postępowanie sądowe może trwać kilka miesięcy, dlatego w przypadkach wymagających natychmiastowej interwencji warto rozważyć złożenie wniosku o zabezpieczenie na czas trwania postępowania, co umożliwi tymczasowe umieszczenie osoby w DPS.
Alternatywne rozwiązania
Przed złożeniem wniosku o umieszczenie w DPS bez zgody warto rozważyć inne możliwości, takie jak:
- Ubezwłasnowolnienie i ustanowienie opiekuna prawnego, który będzie mógł wyrazić zgodę na umieszczenie w DPS
- Zwiększenie zakresu usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania
- Umieszczenie w zakładzie opiekuńczo-leczniczym (ZOL), jeśli stan zdrowia osoby wymaga przede wszystkim opieki medycznej
- Organizacja opieki wytchnieniowej dla rodziny zapewniającej wsparcie