W dobie powszechnej cyfryzacji i rozwoju nowych technologii, przedsiębiorcy coraz częściej w swoich przekazach dla odbiorców posługują się grafiką. Ma ona niewątpliwie dużą przewagę nad zwykłym słowem i trafia do zróżnicowanej grupy konsumentów. Co więcej, informacja przekazywana za pomocą grafiki trafia do odbiorcy niemal natychmiast i automatycznie. Należy zauważyć, iż piktogramy są oznaczeniami rozumianymi przez ludzi różnych narodowości, a szybkość przekazu informacji za ich pomocą jest w zasadzie bezkonkurencyjna. Dlatego zainteresowanie przedsiębiorców piktogramami jako znakami towarowymi rośnie.
Czym jest piktogram?
Według wytycznych Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej, piktogramy to podstawowe i uproszczone znaki i symbole, którym można przypisać wyłącznie wartość informacyjną i instruktażową w odniesieniu do przedmiotowych towarów lub usług. Przykładami mogą tu być oznaczenia, które wskazują na sposób użycia towaru lub skorzystania z usługi (np. rysunek telefonu w połączeniu z usługą dostawy pizzy) lub które zwięźle ujmują powszechnie zrozumiały komunikat (np. nóż i widelec w odniesieniu do usług gastronomicznych).
I tutaj rodzi się problem. Piktogramy jako znaki graficzne teoretycznie powinny bez problemu uzyskać rejestrację jako znaki towarowe. Jest to jednak dużo bardziej złożone. Piktogramy stanowią najczęściej proste, nieskomplikowane symbole o charakterze informacyjnym. Właśnie ta prostota przekazu sprawia, iż istnieje ryzyko uznania piktogramu za niedystynktywny i/lub opisowy w stosunku do sygnowanych towarów/usług. Taki znak jako niosący za sobą zbyt ogólne przesłanie lub wprost wskazujący na właściwości towarów/usług nie będzie mógł być zarejestrowany.
Poniżej przedstawiamy przykłady piktogramów, które nie uzyskały ochrony:
Znak zgłoszony w klasie 9, 35, 36 i 42 m.in. dla bankomatów i usług związanych z bankowością. Urząd uznał, że odbiorcy będą postrzegać to oznaczenie jako bezpośrednie wskazanie, w którym miejscu karta magnetyczna powinna zostać włożona do dystrybutora. Grafika utworzona z trójkątów zostałaby odebrana jako strzałki kierunkowe wskazujące kierunek wkładania karty. Jest to rodzaj przedstawienia praktycznych informacji spotykany w przestrzeni publicznej, w miejscach takich jak banki, supermarkety, stacje, lotniska, parkingi czy budki telefoniczne.
Dla tego znaku odmówiono ochrony w klasie 9. Znak ten byłby używany jako piktogram na telefonie komórkowym, komputerze, tablecie w celu wskazania dostępu do programu lub aplikacji, która umożliwia użytkownikom robienie notatek lub pisanie tekstu. Jest to zbyt oczywiste powiązanie grafiki z funkcjonalnością towaru.
Z kolei te znaki towarowe będące piktogramami uzyskały ochronę:
Znak został przeznaczony do oznaczania oprogramowania komputerowego do pobrania na telefony komórkowe, komputerów podręcznych i innych urządzeń opartych na sieci bezprzewodowej, a mianowicie oprogramowania do zamawiania jedzenia online, aplikacji do zamawiania jedzenia przez telefon w klasie 9 oraz usług restauracyjnych i restauracji z dostawą do domu w klasie 43.
Znak uzyskał ochronę dla oprogramowania do poczty elektronicznej w klasie 9 oraz usług poczty elektroniczne w klasie 38 i usług ochrony przed wirusami komputerowymi w klasie 42.
Znak został zarejestrowany dla towarów i usług związanych ze sprzętem komputerowym i telekomunikacją.
Ten znak, podobnie jak powyższy, uzyskał rejestrację w klasie 9 i 38, m.in. dla oprogramowania komputerowego.
Ten dobrze znany piktogram uzyskał ochronę dla usług reklamowych, marketingowych i promocyjnych w klasie 35.
Jak widać na podstawie powyższych przykładów, nie każdy piktogram może zostać zarejestrowany jako znak towarowy, jednak nie jest to niemożliwe. Kluczowy jest tutaj dobór grafiki w odniesieniu do sygnowanych towarów/usług. Piktogram nie może być w stosunku do nich zbyt oczywisty, nie może przekazywać informacji o rodzaju, funkcji, właściwości towaru/usługi.
Odpowiednio zaprojektowany piktogram nie powinien napotkać zarzutu w procesie rejestracji, a może stać się chwytliwym narzędziem reklamowym, przyciągającym potencjalnych odbiorców.